Esenlik ve Destek

Yaratıcı platformlar, sadece projeler, programlar ve mekânlar inşa etmez; aynı zamanda insanlara ilham veren, onları bir araya getiren, destekleyen yapılardır. Ancak bu yapının merkezindeki kişiler—kurucular, yürütücüler, emek verenler—çoğu zaman destek mekanizmasının kendisi haline gelir. Yani sürekli dışarıya alan açar, kriz çözer, fikir üretir, kaynak bulur, moderasyon yapar, anlatır, dinler… ve bu süreçte kendilerine destek olacak yapılar çoğu zaman ihmal edilir.

Bu durum zamanla birikerek tükenmişlik hissine, yalnızlaşmaya ve fiziksel/ruhsal zorlanmalara dönüşebilir. Üstelik yaratıcı platformların doğası gereği çok katmanlı yapıları—hem mekân, hem topluluk, hem finans, hem içerik geliştirme, hem ekosistem ilişkileri—bu yükü daha da ağırlaştırır.

Özellikle belirsizliklerin çok olduğu, ekonomik ve politik risklerin yüksek olduğu bağlamlarda bu yük daha da taşınamaz hale gelir.

Bu noktada şu soruyu sormak gerekir: Sürekli destek veren kişi olarak siz neye dayanıyorsunuz?

Destek mekanizmasını kuran, yürüten ve sürdüren kişilerin de kendi destek sistemlerine ihtiyaçları vardır. Bu destek, sadece bireysel iyi oluş hâliyle ilgili değil; aynı zamanda bir platformun varlığını sürdürebilmesi için yapısal bir zorunluluktur. Çünkü siz yoksanız, o platform da yoktur.

Esenlik, bu yüzden bir lüks değil; bir ön koşuldur. Ancak bu konu her zaman Batılı kişisel gelişim dillerine sıkışır: meditasyon yap, sağlıklı beslen, spor yap gibi reçetelere... Oysa bizim bağlamımızda esenlik daha çok dayanışma, ilişkiler ve varoluş koşullarının gerçekliğiyle şekillenir. Bir işi sürdürebilmek için neye sahip olduğun kadar, kimlerle o işi sürdürdüğün ve seni kimlerin tuttuğu da belirleyicidir.

Bu araç, hem bireysel hem de yapısal olarak, kendinizi neye dayandırdığınızı görmeniz için bir alan açar. Ardından, bu yükü daha sağlıklı taşımak için hangi destek mekanizmalarına ihtiyaç duyduğunuzu düşünmenize yardımcı olur.

Yaratıcı bir platform yürütmek, yalnızca bir iş değil; aynı zamanda sosyal, duygusal ve fiziksel birçok yükün birlikte taşındığı bir süreçtir. Platformu ayakta tutan kişi veya kişiler çoğu zaman başkalarını destekleyen, sahada duran, yük çeken tarafta olur. Bu durum, zamanla tükenmişliğe, yalnızlaşmaya ve yapının sürdürülebilirliğini tehdit eden içsel kırılganlıklara yol açabilir. Dayanıklılığı sürdürebilmek için, destek mekanizmalarının hem varlığı hem de erişilebilirliği kritik hale gelir. Sizin bu anlamda dayandığınız yapılar neler?

Aşağıdaki alanlarda sizi ayakta tutan unsurları listeleyin:

• Maddi: Kira ödemek zorunda olmadığınız bir yer, beklenmedik bir durumda destek olabilecek biri, ek bir gelir kaynağı

• Sosyal: Size koşulsuz destek olan bir insan, bir dost çevresi, sırtınızı yasladığınız biri

• Profesyonel: Aklına güvendiğiniz bir ekip arkadaşı, birlikte çalıştığınız bir kurum, destek aldığınız bir ağ

• İçsel kaynaklar: Sahada olmak, insanlarla olmak, doğada vakit geçirmek, yalnız kalmak, yazmak gibi size iyi gelen şeyler…

Soru: Bu haritada hangi alanlarda eksiklik yaşıyorsunuz? Hangilerini güçlendirmeye ihtiyacınız var?

Kimi zaman yorgunluk, stres ya da yön kaybı bedenin ya da davranışların üzerinden ses verir. Kendi sinyallerinizi tanımak, hem önleyici hem de onarıcı bir adım olabilir.

• Son zamanlarda normalden fazla ertelediğiniz, kaçındığınız şeyler var mı?

• Karar verirken zorlandığınız ya da boşlukta hissettiğiniz anlar sıklaştı mı?

• Her şeye yetişmeye çalışırken içeriden bir şeylerin boşaldığını hissediyor musunuz?

• Bir süredir “ne yapıyorum ben” diye düşündüğünüz anlar oldu mu?

• Kendine ayırdığınız zamanlar gittikçe azaldı mı?

3 ve daha fazla sinyal varsa, bu durum sürdürülebilir olmayabilir. Durmak değil, yeniden bağ kurmak için bir çağrı olabilir.

Kendinizle ve amacınız ile bağınızı nasıl onarabileceğini düşünün. Aşağıdaki sorular üzerine yazmak ya da düşünmek iyi gelebilir.

• Size iyi gelen, sizi motive eden, yeniden toparlanmanızı sağlayan ortamlar nereler?

• Sizi kendinize getiren kişi kim? Onunla konuştuğunuzda ne zaman kendinizi daha net ve yerli yerinde hissediyorsunuz?

• En çok hangi anlarda yaptığınız işi neden yaptığınızı hatırlıyorsunuz?

• Fiziksel olarak bedeninizi nasıl hissediyorsunuz? Ne zamanlar kendinizi daha güçlü ve bütün hissediyorsunuz?

Kendinizle yeniden bağ kurmak için bugün neyi, küçük de olsa, değiştirebilirsiniz?

Zor zamanlar kaçınılmazdır. Önemli olan, böyle bir durumda hangi desteğe, hangi yapıya ya da hangi stratejiye başvuracağınızı bilmenizdir.

• Kriz anında ilk yaptığınız şey ne olurdu? Derin bir nefes almak mı, güvendiğiniz biriyle konuşmak mı, yoksa bir süre durmak mı?

• Aklına güvendiğiniz, böyle anlarda kişiler kim olurdu, hangi durumda kimi arardınız?

• Karar alamayacak durumda olduğunuzda, sizi geçici olarak temsil edebilecek bir kişi var mı? Vekâlet ya da görev paylaşımı üzerine düşünmeniz gereken bir durum olabilir mi?

*Kriz planları "bırakmak" için değil; beklenmedik durumlar karşısında sağlam kalabilmek, soğukkanlı davranabilmek için gereklidir. Kriz geldiğinde hazırlıklı olmanız, kontrolü kaybetmemeniz için bugünden attığınız bir adımdır.Dayanıklılık yalnızca kriz zamanlarında değil, tüm zamanlara karşı geliştirilmesi gereken bir kastır.

Bu araç size şu soruyu tekrar tekrar sordurabilir: “Gerçekten dayanıklı mıyım?” Bu sorunun cevabı illa ki “evet” olmak zorunda değil. Ama bu soruya dürüst bir cevap verebilmek, sizin bir sonraki adımınızı belirlemeniz açısından çok kıymetlidir. Kimi zaman destek mekanizmalarınızı büyütmeniz, kimi zamansa bazı yükleri paylaşabileceğiniz yeni yapılar kurmanız gerekebilir. Ama en önemlisi: Yalnız değilsiniz. Destek aramak, dayanıklılığın en temel refleksidir.